ตูโปเลฟ ตู-144 (อังกฤษ: Tupolev Tu-144) เป็นเครื่องบินโดยสารความเร็วเหนือเสียงแบบแรกของโลก เครื่องต้นแบบ ตู-144 บินครั้งแรกเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม ค.ศ. 1968 และปรากฏต่อสาธารณชนเป็นครั้งแรก ที่อากาศยานเชเรเม็ทเยโวในกรุงมอสโก เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม ค.ศ. 1970 ในงานแสดงการบินที่ปารีสในปี ค.ศ. 1973 ตู-144 หมายเลข 2 ซึ่งเป็นเครื่องบินต้นแบบนั้นได้เกิดระเบิดต่อหน้าผู้ชมกว่า 30,000 คน ทำให้การพัฒนาช้าลงไปอีกหลายปี ตู-144 เริ่มรับผู้โดยสารเป็นครั้งแรกในวันที่ 1 พฤศจิกายน ค.ศ. 1977 และมีคู่แข่งขันอย่างเจ๊ตโดยสารคองคอร์ด ซึ่ง ตู-144 มีขนาดลำตัวที่ใหญ่กว่าและเร็วกว่าคองคอร์ด ออกบินเป็นครั้งแรกก่อนคองคอร์ด 2 เดือน แต่รับผู้โดยสารช้ากว่าคองคอร์ต 21 เดือน[1]ตูโปเลฟ ตู-144 มีข้อจำกัดในการออกแบบด้านพลศาสตร์ ซึ่งส่วนหัวของเครื่องบินจะต้องเชิดขึ้น ส่งผลให้ทัศนวิสัยของนักบินไม่ดี ผู้ออกแบบได้แก้ไขโดยเพิ่มกลไกปรับส่วนหัวของเครื่องบิน ให้กดลงมา เพื่อให้นักบินมองเห็นสนามบินขณะเครื่องบินขึ้น ลงจอด และขณะอยู่บนแทกซี่เวย์ตู-144 ต้องใช้ร่มชูชีพช่วยลดความเร็วในการลงจอด